Zichtbare werkelijkheid

De derde fase bij leerlingen op de basisschool is een afspiegeling van hun geestelijke ontwikkeling. De kinderen zitten inmiddels in groep zeven en acht, zijn elf of twaalf jaar oud. Tekenen in de vorige fase is voor hen te kinderachtig, het moet allemaal zo natuurgetrouw mogelijk. Dus met lijnperspectief, dieptewerking, plasticiteit, kleurnuances, overlapping en afsnijding. Dat het niet altijd lukt weten zij ook wel maar dat horen ze niet graag. Anders verdwijnt de tekening zo de prullenbak in en wordt er niet meer getekend. Een kwetsbare leeftijd, waarbij de zin in tekenen of voor altijd bewaard blijft dankzij een enthousiaste en actieve docent die zich onttrekt aan de taal en reken dictatuur. Of het wordt voor altijd verpest omdat de leerkracht onder druk staat van de leerprestaties die ouders en school eisen en de leerkracht had toch al niet zoveel op met beeldende vorming...

Bij het eerste voorbeeld: Leuke poging tot schilderen met waterverf in perspectief door een meisje van 12 jaar. Het hek vooraan is afgesneden en duidelijk groter dan de kerk en het huis er achter. Ook de fontein op de voorgrond is weer groter dan de bouwwerken. Maar ze heeft moeite met de bergen en de begroeiing daarop: sprieterige boompjes die allemaal even groot zijn. Met kleurnuances wordt een textuur van de bouwwerken gesuggereerd.

Bij de tweede tekening: de tractor is zo gedetailleerd mogelijk getekend, net als de kerktoren en de reflectie op het dakraam linksboven. De bouwwerken op de achtergrond zijn in perspectief getekend, maar het klopt niet helemaal. Dit geldt ook voor de bomen: de dennenboom komt wonderlijk kinderlijk over in vergelijking met de andere bomen. Het erf is in perspectief getekend, de landbouwgrond heeft mooie kleurnuances maar het is jammer dat de tractor en de ploeg er op lijken te zweven. De tekenaar wist ook geen raad met het muurtje rechts. Ik vermoed dat daar nog huizen moesten komen maar dat de tijd (of de zin) ontbrak.

Het derde voorbeeld: Nagetekend van een foto. Zeer gedetailleerd, met veel oog voor de rondingen en de kleurnuances door de lichtval en toch klopt het niet helemaal. De auto ziet er in al zijn pogingen om wat betreft perspectief te willen kloppen behoorlijk gedeukt en aangereden uit. Daar kan de arme tekenaar ook niets aan doen. Waarschijnlijk wilde hij echt zo natuurgetrouw mogelijk de 2CV natekenen en neemt hij de volgende keer gewoon een foto met zijn mobiele telefoon. Dat stomme geteken, het lukt toch nooit goed!

Als laatste twee andere voorbeelden van zo natuurgetrouw mogelijk willen natekenen door twaalfjarigen, waarbij er toch iets misgaat. De straat ziet er mooi uit (let op de bomen en het centraal perspectief) maar de poppetjes op de stoep kwam hij/zij niet uit. Bij de huskie (of wolf?) is de kop prima gelukt, maar de pootjes en het achterlijf ogen een beetje ongelukkig. En hoe vul je de achtergrond op? Beetje boompjes en stenen en gras suggereren en klaar. Toch zou ik willen dat ik zelf zo goed kon tekenen als deze twee pubers...